Chiều cao không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn tác động đến sự tự tin, sức khỏe và nhiều cơ hội trong công việc, cuộc sống. Tuy nhiên, quá trình tăng trưởng chiều cao không kéo dài mãi mãi mà chỉ diễn ra trong một khoảng thời gian nhất định. Việc nắm bắt thời điểm này có thể giúp bạn tận dụng tối đa giai đoạn phát triển và đạt được chiều cao tối đa trước khi quá muộn. Dinh dưỡng, vận động, giấc ngủ và hormone đều đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển chiều cao. Trong đó, sụn tăng trưởng (growth plates) quyết định việc xương có tiếp tục dài ra hay không. Khi sụn này đóng lại, cơ thể sẽ không thể cao thêm một cách tự nhiên nữa.
Vậy dấu hiệu nào cho thấy bạn đã ngừng phát triển chiều cao? Làm sao để biết mình còn có thể cao thêm hay không? Cùng phân tích chi tiết ngay sau đây!
Chiều cao của con người phát triển theo từng giai đoạn khác nhau. Trong đó, dậy thì là thời điểm cơ thể có sự bứt phá mạnh mẽ nhất. Tuy nhiên, tốc độ phát triển này không giống nhau giữa nam và nữ.
- Nữ giới thường phát triển chiều cao mạnh nhất từ 10-16 tuổi, với đỉnh tăng trưởng vào khoảng 11-13 tuổi. Sau 16 tuổi, tốc độ tăng chiều cao giảm dần và thường ngừng hẳn vào khoảng 18 tuổi.
- Nam giới có quá trình phát triển lâu hơn, từ 12-18 tuổi, với giai đoạn tăng trưởng nhanh nhất rơi vào 13-15 tuổi. Một số trường hợp có thể tiếp tục cao thêm đến 20-22 tuổi, đặc biệt nếu có chế độ chăm sóc cơ thể hợp lý.
Sự khác biệt này đến từ tác động của hormone giới tính. Estrogen ở nữ giúp xương phát triển nhanh nhưng cũng khiến sụn tăng trưởng đóng sớm, dẫn đến việc nữ giới ngừng cao sớm hơn nam. Trong khi đó, testosterone ở nam giúp duy trì quá trình phát triển xương lâu hơn, kéo dài thời gian phát triển chiều cao.
Mỗi người sẽ có tốc độ và thời gian phát triển chiều cao khác nhau, nhưng đa số sẽ ngừng cao ở một độ tuổi nhất định.
Nữ giới thường ngừng phát triển chiều cao vào khoảng 16-18 tuổi. Sau độ tuổi này, xương hầu như không còn dài thêm. Một số ít trường hợp vẫn có thể tăng thêm 1-2 cm sau 18 tuổi, nhưng tốc độ rất chậm.
Điều này xảy ra do hormone estrogen làm sụn tăng trưởng đóng sớm, ngăn cản sự kéo dài của xương. Đó là lý do tại sao nữ giới thường thấp hơn nam giới trung bình từ 10-15 cm khi trưởng thành.
Nam giới có thời gian tăng trưởng dài hơn nữ, thường ngừng phát triển vào khoảng 18-20 tuổi. Một số ít người có thể tiếp tục cao lên đến 22 tuổi, nhưng tốc độ sẽ rất chậm.
Lợi thế của nam giới nằm ở testosterone, giúp kéo dài thời gian mở của sụn tăng trưởng. Tuy nhiên, khi sụn này đã đóng lại, việc tăng chiều cao tự nhiên gần như không thể.
Làm sao để biết cơ thể đã đạt đến giới hạn phát triển chiều cao? Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu dưới đây, có thể quá trình tăng trưởng của bạn đã kết thúc.
- Chiều cao không thay đổi trong vòng 6 tháng - 1 năm: Nếu sau thời gian dài mà bạn không thấy sự thay đổi nào về chiều cao, có thể cơ thể đã ngừng phát triển.
- Bàn tay, bàn chân không còn lớn hơn: Khi còn trong giai đoạn tăng trưởng, tay chân thường phát triển trước khi chiều cao tăng lên. Nếu bạn thấy chúng không thay đổi nữa, rất có thể cơ thể đã dừng cao.
- Cơ thể không còn thay đổi vóc dáng rõ rệt: Trong giai đoạn phát triển, xương dài ra nhanh khiến cơ thể thay đổi hình dáng. Nếu sự thay đổi này dừng lại, có nghĩa là bạn đã đạt đến chiều cao tối đa.
- Sụn tăng trưởng đóng lại: Đây là dấu hiệu chính xác nhất, có thể kiểm tra bằng cách chụp X-ray xương. Nếu sụn này đã khép lại, xương sẽ không thể dài thêm.
Sau dậy thì, cơ thể trải qua những thay đổi sinh lý quan trọng, khiến quá trình phát triển chiều cao chậm lại và cuối cùng dừng hẳn.
- Sụn tăng trưởng đóng lại: Sụn tăng trưởng là bộ phận quyết định chiều cao. Khi sụn này bị vôi hóa và hợp nhất với xương, xương sẽ không thể dài ra nữa.
- Hormone tăng trưởng suy giảm: Trong tuổi dậy thì, hormone tăng trưởng (GH) kích thích sự phát triển của xương. Tuy nhiên, sau dậy thì, mức độ hormone này giảm mạnh, khiến tốc độ tăng trưởng bị chậm lại và dừng hẳn.
- Xương đạt độ trưởng thành hoàn chỉnh: Khi cơ thể trưởng thành, xương chỉ có thể phát triển về độ dày và chắc khỏe, không còn dài thêm.
Nếu bạn vẫn còn trong độ tuổi tăng trưởng, hãy tận dụng các phương pháp sau để đạt chiều cao tối đa:
- Dinh dưỡng đầy đủ: Canxi, vitamin D, protein và khoáng chất giúp xương phát triển khỏe mạnh.
- Tập thể dục thường xuyên: Bơi lội, bóng rổ, nhảy dây giúp kích thích xương dài ra.
- Ngủ đủ giấc: 22h-6h sáng là thời gian cơ thể sản xuất hormone tăng trưởng hiệu quả nhất.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh béo phì vì trọng lượng dư thừa có thể ảnh hưởng đến sự phát triển xương.
- Sử dụng thực phẩm bổ sung: NuBest Tall chứa các dưỡng chất quan trọng giúp hỗ trợ phát triển chiều cao hiệu quả.
Nếu sụn tăng trưởng đã đóng, việc cao lên tự nhiên là rất khó. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể cải thiện vóc dáng bằng cách:
- Tập yoga, Pilates để kéo giãn cơ thể
- Duy trì tư thế tốt để tránh gù lưng, giúp trông cao hơn
- Luyện tập thể thao để giữ cơ thể săn chắc, cân đối
Chiều cao chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố, trong đó có di truyền, dinh dưỡng, vận động và thói quen sinh hoạt. Nếu bạn còn trong độ tuổi phát triển, hãy tận dụng tối đa cơ hội để đạt chiều cao lý tưởng. Và nếu đã qua giai đoạn tăng trưởng, vẫn có nhiều cách để duy trì vóc dáng và tự tin hơn!